“Shahu është sporti më i dhunshëm që ekziston,” tha dikur ish-kampioni i botës, Garry Kasparov. Kishte absolutisht të drejtë. Edhe pse në anët e tabelës së shahut nuk ka gjakderdhje, tensioni mes dy kundërshtarëve mund të arrijë nivele ekstreme, me synimin për të asgjësuar dhe shkatërruar psikologjikisht tjetrin, duke përdorur jo vetëm “ushtrinë” simbolike të gurëve të vet, por edhe një luftë nervash, duke eksploruar njëkohësisht anën e errët të vetes.
Një gabim në nivelin më të lartë – ku të gjithë tashmë janë jashtëzakonisht të përgatitur, falë programeve fenomenale të shahut që kanë kaluar shumë përtej aftësive njerëzore – nënkupton pothuajse gjithmonë humbjen e ndeshjes. Por në Kampionatin Botëror Blitz, që po zhvillohet në Nju Jork, mund të humbasësh edhe kur të përfundon koha, dhe pikërisht kjo ndodhi me legjendën ukrainase Vasyl Ivanchuk, i cili shpërtheu në lot dhe më pas u rrëzua mbi tabelë pas humbjes ndaj Daniel Naroditsky.
Kampionati Botëror Blitz në Nju Jork.
Në ditët e fundit të vitit 2025, Nju Jorku po pret Kampionatin Botëror të Shahut Rapid dhe Blitz: dy turne me ritme kohore të ndryshme nga shahu klasik (ku indiani Gukesh sapo është shpallur kampion bote, por mungon në këtë ngjarje). Kampionati Rapid (15 minuta për ndeshje, plus 10 sekonda shtesë për çdo lëvizje) u fitua befasisht nga 18-vjeçari Volodar Murzin, ndërsa historinë kryesore e zuri përjashtimi i bujshëm i Magnus Carlsen për shkak të mosrespektimit të kodit të veshjes (pantallonat xhinse).
Pas një marrëveshjeje me FIDE-n, Carlsen u kthye në turne për të marrë pjesë në Kampionatin Blitz (3 minuta për ndeshje, plus 2 sekonda shtesë për çdo lëvizje). Pas 13 raundesh eliminatore, norvegjezi u kualifikua për çerekfinalet që do të luhen ditën e fundit të vitit. Një tjetër që mund të kishte arritur çerekfinalet, mjaft befasues për moshën e tij, ishte 55-vjeçari Ivanchuk. Megjithatë, ish-numri 2 i botës, i njohur për karrierën e tij të gjatë sportive, humbi në raundin e 11-të ndaj specialistit të ritmeve të shpejta, Naroditsky, i cili gjithashtu nuk arriti të kualifikohej për pak.
Në atë moment, “Chucky”, i dashur dhe i respektuar nga të gjithë për pasionin e tij për shahun dhe për sjelljen e tij modeste në një epokë të shahistëve-streamer me ego të mëdha dhe konflikte sociale të vazhdueshme (shiko rastet Niemann dhe Kramnik), ishte tërësisht i shteruar dhe humbi edhe dy raundet e fundit, duke përfunduar prapa në renditje.
Ivanchuk humb nga koha dhe shpërthen në lot
Pamjet dramatike të sekondave të fundit të ndeshjes mes Ivanchuk dhe Naroditsky tregojnë qartë dhunën e shahut dhe ndikimin e tij mbi mendjen e lojtarëve. Koha po përfundonte për të dy lojtarët, dhe në Blitz – veçanërisht në finalet e nxituara ku gurët mund të rrëzohen nga nxitimi – mosha bëhet një faktor vendimtar. Diferenca mes 29 viteve të Naroditsky-t dhe 55 viteve të Ivanchuk ishte e dukshme, duke qenë se ritmet e shpejta kërkojnë jo vetëm zgjuarsi, por edhe aftësi manuale të jashtëzakonshme.
Kronometri arriti në zero për Ivanchuk, i cili nuk arriti të shtypte orën pas lëvizjes së tij, edhe pse disa lëvizje më parë ai kishte pothuajse të fituar. Naroditsky, i dukshëm i lodhur po ashtu, ia tregoi kohën e skaduar duke treguar me gisht drejt orës. Në atë moment, Ivanchuk kuptoi se ëndrra për të avancuar në Kampionat ishte përfunduar.
I paaftë të mbajë emocionet, ai shpërtheu në lot, duke mbuluar fytyrën me duar dhe më pas u rrëzua mbi tabelë, i dërrmuar nga emocionet. Ndërkohë, Naroditsky, me respekt të plotë për momentin, u ngrit dhe u largua në heshtje.
Shahu është sport, është jetë. Ivanchuk, në ato momente, dukej se po përjetonte gjithë jetën e tij të kaluar duke lëvizur gurët e shahut, dhe ndjeu që koha që kalon është një armik që po i jep një mat të pashmangshëm. Në ato lot të pandalshme, gjendet e gjithë kjo histori, ndërsa për ne Ivanchuk mbetet një legjendë. Sepse legjendat nuk humbin, ato pushtojnë zemrat.
